*** See English and Turkish version below ***

Unsere deutschen Straßen 

Zeynep Demir 

Kundgebung zum Tag der Arbeit,  Mannheim 1.Mai 1963 (Bilnachweis: Anton Tripp/Fotoarchiv Ruhr Museum) (abgebildet mit freundlicher Genehmigung des Ruhr Museums) 

„Über 10 Jahre habe ich die deutschen Straßen mitgebaut.“ so mein Großvater, der als sogenannter Gastarbeiter aus der Türkei 1973 nach Westdeutschland kam. Nach seiner Rückkehr nach Istanbul fragte er zunehmend, nachdem er sich nach meinem Wohlbefinden erkundigt hatte – ebenso nach dem Zustand der Straßen „Was machen die deutschen Straßen?“ Zwar ist mein Opa verstorben und ich kann mit ihm keine Diskussionen mehr führen, jedoch kann ich hier aus wissenschaftlicher Sicht meine Perspektive auf seine Frage darstellen: Das Leben auf den deutschen Straßen ist so soziodivers wie nie zuvor. Die kulturelle Vielfalt und Bewegung zeigen sich am stärksten an der „Magnet“ Stadt Frankfurt. „Die Stadt und ihre Menschen sind so sehr in Bewegung, dass sich die gesamte Bevölkerung rein rechnerisch innerhalb von 15 Jahren komplett austauscht, wenn man die Zu- und Fortzugszahlen betrachtet.“ (Vollmer-Baratashvili, 2018). 

Die Ergebnisse der ZuGleich Studie zeigen, dass Migration und Integration zentrale gesellschaftliche Herausforderungen sind, die auch die Zukunft Deutschlands prägen werden. Seit 2014 zeigen die Ergebnisse keine negative Verschärfung des Integrationsklimas in der Bevölkerung. Trotz der Zunahme von fremdenfeindlichen Übergriffen auf Migrant*innen ist sogar ein leicht positiver Trend in der Befürwortung von Integration und Teilhabe von Migrant*innen festzustellen. Die Kernergebnisse der Studie zeigen auch, dass 80% der Befragten eine homogene Beziehungsstruktur ablehnen – es besteht der Wunsch nach kultureller Vielfalt und nach vielfältigen Kontakten und Beziehungen. Dabei ist die Befürwortung der Willkommenskultur unter Befragten mit Migrationshintergrund insgesamt höher als bei Befragten ohne Migrationshintergrund. Weitere wichtige Ergebnisse sind, dass die wichtigsten Kriterien für die Zugehörigkeit zur Gesellschaft das Beherrschen der deutschen Sprache (Zustimmung 91,4%) sowie die Achtung der deutschen Gesetze und Institutionen (Zustimmung 86,7%) sind. Dabei verlieren kategorial -exklusiv und ausschließende Kriterien (wie z.B. in Deutschland geboren zu sein oder die christliche Religionszugehörigkeit) zunehmend an Bedeutung. Weiterhin zeigen die Ergebnisse eine Zunahme des Zuspruchs für das Prinzip, dass alle gleiche Rechte und Behandlung erfahren sollen. (Zick & Preuß, 2019).

Die Studie ZuGleich 4.0 erhebt momentan in einer vierten Erhebungswelle den aktuellen Puls der Gesellschaft zu den Fragen der Zugehörigkeit sowie Gleichwertigkeit. Mit den ersten Ergebnissen der vierten Erhebungswelle ist Anfang 2021 zu rechnen. 

Meinem Großvater würde ich heute sagen, dass sich auf unseren deutschen Straßen eine zunehmende Gestaltung der Migrationsgesellschaft abzeichnet mit Hürden, Konflikten, aber auch Ressourcen und Chancen. Diese Gestaltung ermöglicht neue Wege in Deutschland mit Perspektiven und Vernetzungen, deren Auswirkungen auf vielen Ebenen Veränderung mit sich bringen können. Also lieber Opa, wir sind noch am Bauen und ich bin ebenso mittendrin im Bauprozess. 

Über die Studie ZuGleich

ZuGleich (Zugehörigkeit und Gleichwertigkeit) ist ein Projekt des Instituts für interdisziplinäre Konflikt- und Gewaltforschung (IKG) der Universität Bielefeld, das von der Stiftung Mercator gefördert wird. Seit 2013 untersucht die Studienreihe ZuGleich Einstellungen, Meinungen, Gefühle und Vorstellungen von Bundesbürger_innen zu Fragen der Integration und des Zusammenlebens von Menschen mit und ohne Migrationsbiografie in Deutschland.

Weitere Informationen unter: https://www.uni-bielefeld.de/ikg/projekte/ZuGleich.html 

Our German Roads

“For more than 10 years I helped to build the German roads,” said my grandfather, who came to West Germany in 1973 as a so-called guest worker from Turkey. After his return to Istanbul he increasingly asked, after asking about my comfort - as well as the condition of the roads, “What are the German roads doing?” Although my grandfather has passed away and I can no longer hold discussions with him, I can present my perspective on his question from a scientific point of view here: Life on German roads is more sociodiverse than ever before. The cultural diversity and movement can be seen most strongly in the “magnet” city of Frankfurt. “The city and its people are so much on the move that, purely in terms of figures, the entire population will be completely exchanged within 15 years if you consider the numbers of people moving in and out.” (Vollmer-Baratashvili, 2018). 

The results of the ZuGleich study show that migration and integration are central social challenges that will also shape the future of Germany. Since 2014, the results show no negative worsening of the integration climate among the population. Despite the increase in xenophobic attacks on migrants, there is even a slightly positive trend in the support for integration and participation of migrants. The core results of the study also show that 80% of the interviewees reject a homogeneous relationship structure - there is a desire for cultural diversity and for diverse contacts and relationships. The overall level of support for the welcoming culture is higher among respondents with a migrant background than among respondents without a migrant background. Other important findings are that the most important criteria for belonging to society are mastery of the German language (approval 91.4%) and respect for German laws and institutions (approval 86.7%). Categorically exclusive and excluding criteria (e.g. being born in Germany or Christian religious affiliation) are becoming less important. The results also show an increase in support for the principle that everyone should have equal rights and treatment. (Zick & Preuß, 2019). The study ZuGleich is currently conducting a fourth wave of surveys to ascertain the current pulse of society on the issues of belonging and equality.  The first results of the fourth survey wave are expected at the beginning of 2021.

I would like to tell my grandfather today that on our German roads an increasing shaping of the migration society is becoming apparent, with barriers, conflicts, but also resources and opportunities. This shaping is opening up new paths in Germany with perspectives and networks, the effects of that shaping can bring about change on many levels. So dear grandpa, we are still building, and I am also in the middle of the building process.

About the ZuGleich study

ZuGleich (Belonging and Equivalency) is a project of the Institute for Interdisciplinary Research on Conflict and Violence (IKG) at Bielefeld University, funded by the Mercator Foundation. Since 2013, the ZuGleich study investigates the attitudes, opinions, feelings and ideas of German citizens on questions of integration and coexistence of people with and without a migration biography in Germany.

Further information is available at: https://www.uni-bielefeld.de/(en)/ikg/projekte/ZuGleich.html

Alman Yollarımız

1973'te Batı Almanya'ya Türkiye'den konuk işçi olarak gelen dedem, “10 yıldan fazla süredir Alman yollarının inşasına yardım ettim” derdi. Dedem İstanbul'a döndükten sonra, sohbetlerimizde hâl hatır sorduktan sonra, yolların durumunu“Alman yolları ne yapıyor?” diye sorardı. Dedemin vefat etmiş olması sebebiyle artık onunla tartışmam mümkün olmasa da bu konudaki perspektifimi bilimsel bir bakış açısıyla sunabilirim: Alman yollarındaki yaşam her zamankinden daha sosyo-çeşitliğe sahip. Kültürel çeşitlilik ve hareket en güçlü şekilde “mıknatıs” kenti olarak nitelendirilen Frankfurt’ta görülebilir. “Şehir ve halkı o kadar hareket ediyor ki, sadece rakamlar açısından, içeri ve dışarı hareket eden insanların sayısını düşünürseniz, tüm nüfus 15 yıl içinde tamamen değiştirilecek.” (Vollmer-Baratashvili, 2018).

ZuGleich çalışmasının sonuçları, göç ve entegrasyonun Almanya'nın geleceğini de şekillendirecek merkezi sosyal zorluklar olduğunu göstermektedir. 2014'ten bu yana, sonuçlar nüfus arasındaki entegrasyon ikliminin olumsuz bir şekilde kötüleşmediğini göstermektedir. Göçmenlere yönelik yabancı düşmanlığı saldırılarındaki artışa rağmen, göçmenlerin entegrasyonu ve katılımına verilen destekte olumlu bir eğilim görülmektedir. Çalışmanın temel sonuçları, görüşülen kişilerin %80'inin homojen bir ilişki yapısını reddettiğini göstermektedir- kültürel çeşitlilik, temaslarda ve kurulan ilişkilerde çeşitlilik oluşmasına dair güçlü bir istek görülmektedir. Kültürleri hoş karşılamaya verilen genel destek, göçmen kökenli olan katılımcılar arasında göçmen kökenli olmayan katılımcılar arasına göre daha yüksektir. Diğer önemli bulgular, topluma ait olmak için en önemli kriterlerin Alman diline hâkim olma (%91,4 onay) ve Alman yasalarına ve kurumlarına saygı gösterilmesidir (%86,7 onay). Kategorik olarak münhasır ve hariç tutma kriterleri (örneğin, Almanya'da doğmak veya Hıristiyan dinine mensup olmak) daha az önem kazanmaktadır. Sonuçlar aynı zamanda herkesin eşit haklara ve muameleye sahip olması gerektiği ilkesine desteğin arttığını göstermektedir. (Zick ve Preuß, 2019). ZuGleich çalışması şu anda toplumun aidiyet ve eşdeğerlik konularındaki mevcut nabzını belirlemek için dördüncü bir anket dalgası yürütüyor. Dördüncü anket dalgasının ilk sonuçlarının 2021 başında gelmesi bekleniyor.

Bugün dedeme, Alman yollarımızda, göç toplumunun giderek daha fazla şekillendirilmesinin engeller, çatışmalar, aynı zamanda kaynaklar ve fırsatlar ile belirgin hale geldiğini söylemek isterdim. Bu şekillendirme, perspektifler ve ağlarla Almanya'da yeni yollar açıyor, bu şekillendirmenin etkileri birçok düzeyde değişim yaratabilir. Evet sevgili dedem, hala yolları inşa ediyoruz ve ben de inşaat sürecinin tam ortasındayım. 

ZuGleich çalışması hakkında 

ZuGleich (Aidiyet ve Eşdeğerlik), Bielefeld Üniversitesi Disiplinlerarası-Çatışma ve Şiddet Araştırmalar Enstitüsü (IKG) 'nin bir projesidir. Mercator Vakfı tarafından finanse edilen ZuGleich çalışması, 2013 yılından bu yana, Almanya'da göç biyografisi olan ve olmayan insanların entegrasyonu ve bir arada bulunma sorunları hakkında Almanya’da yaşayan vatandaşlarının tutumlarını, düşüncelerini, duygularını ve fikirlerini araştırıyor. 

Daha fazla bilgi için: https://www.uni-bielefeld.de/(en)/ikg/projekte/ZuGleich.html

Zeynep Demir, M.Sc., studierte Psychologie an der Universität Bielefeld, der University of Southampton und an der Universität Bremen.  Sie arbeitet in der Arbeitseinheit "Sozialisation" an der Fakultät für Erziehungswissenschaft und ist assoziiertes Mitglied des von der Stiftung Mercator geförderten Projekts "ZuGleich - Zugehörigkeit und Gleichwertigkeit" und anderer Projekte in der IKG. Ihre Forschungsschwerpunkte sind Diskriminierung, Migration, Akkulturation und kulturvergleichende Psychologie. Kontakt: zeynep.demir@uni-bielefeld.de / Institut für Interdisziplinäre Konflikt- und Gewaltforschung / Fakultät für Erziehungswissenschaft

Zeynep Demir, M.Sc., studied psychology at Bielefeld University, University of Southampton, and University of Bremen.  She is holding a position in the work unit “Socialization” at the Faculty of Educational Science and she is associated member of the project “ZuGleich -Belonging and Equivalency” funded by Stiftung Mercator, and other projects in IKG. Her research focuses on discrimination, migration, acculturation and cross-cultural psychology. Authors contact: zeynep.demir@uni-bielefeld.de / Institute for Interdisciplinary Research on Conflict and Violence / Faculty of Educational Science

Zeynep Demir, M.Sc., Bielefeld Üniversitesi, Southampton Üniversitesi ve Bremen Üniversitesi'nde psikoloji okudu. Eğitim Bilimleri Fakültesinde 
“Socialization” çalışma biriminde görev almaktadır ve Mercator Vakfı tarafından finanse edilen “ZuGleich - Aidiyet ve Eşdeğerlik” projesinin ve 
IKG' deki başka projelerinde de araştırma üyesidir. Araştırmaları ayrımcılık, göç,  kültürleşme ve kültürlerarası psikoloji üzerine odaklanmaktadır.

Yazara İletişim: zeynep.demir@uni-bielefeld.de /  Disiplinlerarası-Çatışma ve Şiddet Araştırmalar Enstitüsü (IKG) / Eğitim Bilimleri Fakültesi 

Im IKGScienceBlog äußern sich Forscher*innen des IKG zu aktuellen gesellschaftlichen Themen aus der Sicht der Konflikt- und Gewaltforschung. Mit dem Blog soll die gesellschaftliche Debatte über aktuelle Konfliktthemen gefördert werden. Die Blogs stehen für die Sichtweise der Autor*innen. 

In the IKGScienceBlog, IKG researchers comment on current social issues from the perspective of conflict and violence research. The blog aims to promote the social debate on current conflict issues. The blogs represent the authors' point of view.

IKGScienceBlog'da IKG araştırmacıları, güncel sosyal meseleleri çatışma ve şiddet araştırması perspektifinden yorumlar. Blog, mevcut çatışma sorunları ile ilgili sosyal tartışmayı teşvik etmeyi amaçlıyor. Bloglar yazarların bakış açısını temsil eder.